فرایند تبدیل مایع به بخار را تَبْخیر گویند. تبخیر فرایند عکس میعان است...
محاسبه تبخیر
محاسبه تبخیر از دو لحاظ حائز اهمیت است:
- از آن جائی که تبخیر آب از سطح رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و مخازن سدها باعث تلفات آب می‌شود لازم است مقدار ان محاسبه شود.
- تبخیر-تعرق در داخل حوضه‌های آبریز یکی از اجزای چرخه آب شمرده می‌شود و برآورد میزان آبی که در طرح‌های آبیاری به مصرف کشاورزی می‌رسد نیز بر اساس تبخیر-تعرق انجام می‌شود. ابعاد شبکه‌های آبیاری تابع مستقیمی از مقدار و زمان مصرفی است که به صورت تبخیر-تعرق وارد جو می‌شود.
تبخیر از سطح پوشیده از برف
به میزان تبخیر از برف موجود بر سطح می‌گویند که می‌توان آن را کم شدن ارتفاع برف موجود نیز نامید.
با توجه به دمای بسیار پائین محیطی که در آن برف باریده‌است و در پی آن بر روی زمینی هموار یا ناهموار نشسته‌است و هم چنین بالا بودن رطوبت نسبی هوا و هم چنین انعکاس شدید نور خورشید از سطح سفید برفی که تابش خالص خورشید را که با Rn نشان می‌دهند کم می‌کند باعث کندی و نامشخص بودن میزان تبخیر می‌شود.[۱]
- چرا شناگری که از آب خارج می‌شود، احساس سرما می‌کند؟
- دمای بدن انسان چگونه تنظیم می‌شود؟
- چگونه آب در داخل کوزه سفالی خنک می‌گردد؟
- اساس کار وسائل خنک کننده بر چه اصلی استوار است؟
انرژی جنبشی مولکولهای مایع در تبخیر
انرژی جنبشی مولکول معینی از یک مایع ، ضمن برخورد با سایر مولکولهای پیوسته تغییر می‌کند. ولی در لحظه‌ای معین ، تعدادی ازمولکولهای یک مجموعه ، تعدادی مولکول دارای انرژی نسبتا زیاد و تعدادی دارای انرژی نسبتا کم هستند. مولکولهای که انرژی جنبشی آنها به قدر کافی زیاد است می‌توانند بر نیروهای جاذبه مولکولهای اطراف خود غلبه کنند. این مولکولها می‌توانند از سطح مایع فرار کنند و به فاز گاز وارد شوند به شرط آنکه نزدیک به سطح مایع و در جهت مناسب در حرکت باشند.این مولکولها در حین فرار از مایع ، بخشی از انرژی خود را برای مقابله با نیروهای جاذبه مصرف می‌کنند. فرار تعدادی از مولکولهای با انرژی زیاد از مایع سبب می‌شود که انرژی جنبشی متوسط مولکولهای باقی مانده در مایع کاهش یابد و از دمای مایع کاسته شود. وقتی که مایعی از یک ظرف سرباز تبخیر می‌شود، انتقال گرما از محیط به مایع صورت می‌گیرد و در نتیجه ، دمای مایع ثابت می‌ماند و به این ترتیب ، ذخیره مولکولهای پر انرژی تامین می‌شود و این فرایند تا تبخیر تمام مایع ادامه می‌یابد.
آنتالپی تبخیر مولی
مقدار کل گرمای لازم برای تبخیر یک مول از مایع در دمای معین ، آنتالپی تبخیر مولی آن مایع نامیده می‌شود.اثر دما بر تبخیر
با افزایش دمای مایع سرعت تبخیر زیاد می‌شود. وقتی دما افزایش می‌یابد، انرژی جنبشی متوسط مولکولها زیاد می‌شود و تعداد مولکولهای با انرژی کافی برای فرار به فاز گازی افزایش می‌یابد.از کاربردهای تبخیر
-
تنظیم دمای بدن:
تنظیم دمای بدن ، تا حدودی، بر اثر عرق در پوست صورت می‌گیرد. - ساخت وسائل خنک کننده گوناگون با استفاده از مکانیزم تبخیر
- کوزه سفالی بدون لعاب که برای خنک نگه داشتن آب بکار می رود. آب ، گل کوزه را سیر کرده از سطح خارجی آن بخار می‌شود. با این عمل ، آب باقیمانده در کوزه خنک می‌گردد.
